سایت رسمی موج فوتبال

ایتالیا، سرزمین دربی‌ها، تقویم سری‌آ پر است از دربی‌های ریز و درشت هفتگی، دربی‌هایی که عموماً ریشه جغرافیایی دارد و بعضاً هم ریشه تاریخی. از جمع دربی‌ها جغرافیایی، می توان به دربی دلامادونینا اشاره کرد، به مجسمه مریم باکره بر فراز شهیرترین کلیسای شهر. 

دربی دلاموله میان یوونتوس و تورینو که به واسطه بنای تاریخی موله آنتونلیانا در تورین به این نام شهرت پیدا کرده است. دربی کاپیتولینو که همان دربی پایتخت نشینان ایتالیا میان رم و لاتزیوست. دربی سیسیل میان کاتانیا و پالرمو. دربی پر از خشم جنوا و سامپدوریا، دربی دلو استرتو میان مسینا و رجینا و از جمع دربی‌های تاریخی، دربی دل سوله یا دربی خورشید میان رمی‌های پایتخت نشین و جنوبی‌های ناپل، امّا شاید دربی ایتالیانو، میان یوونتوس و اینتر، بی نیاز از قرابت جغرافیایی، بزرگترین دربی سرزمین چکمه به شمار رود.

تــاریــخچه

ریشه دربی ایتالیا را به جیانی بررا، با نفوذترین روزنامه نگار قرن گذشته ایتالیا نسبت می‌دهند، زمانی که در اواخر دهه شصت و مشخصاً در فصل 1967-1968 کلید واژه دربی دی ایتالیا (ایتالیانو) را برای نخستین بار وارد ادبیات ورزشی کشور ایتالیا می کند. رقابت های قهرمانی ایتالیا نخستین بار در فصل 1898 شکل می گیرد، زمانی که هنوز تیمی به عنوان اینتر متولد نشده بود و یوونتوس یک ساله هم چندان شکوه و جلوه ای درفوتبال این کشور نداشت. آن‌سال‌ها، خودنمایی جنوا شش قهرمانی از هفت عنوان قهرمانی نخست این رقابت ها را برای آنان به همراه داشت. یوونتوس هم هفت سال بعد، در سال 1905 اولین بار جشن قهرمانی می گیرد.

در اولین فصل جدایی اینتر از میلان در فصل 1909-1910 نراتزوری هم داستان قهرمانی هایش را کلید می زند، بعد از آن پرو ورکالی که این روزها نامی از آن در سطح اول فوتبال ایتالیا نمی شود، پنج بار پیاپی قهرمان می شود و بازی ها به خاطر جنگ جهانی به یک خواب زمستانی پنج ساله می رود. رقابت های حرفه ای سری‌آ از فصل 1919-1920 برپا می شود و اینتری ها نخستین جام را به خانه می برند. رقابت دو تیم در امتداد قرن ادامه میابد. پنج قهرمانی متوالی یووه در دهه 30 و 80 سال بعد پنج قهرمانی متوالی اینتری ها در دهه 2000. با این حال یووه فراز و نشیب های کمتری را نسبت به رقیبش تجربه می کند و استوارتر از نراتزوری پیش می رود و به نخستین تیم با دو ستاره در فوتبال ایتالیا تبدیل می شود. 

در تمام این سال‌ها، تقابل اینتر و یووه جذابیت و حساسیت های بیشتری نسبت به جدال های میلان و یووه داشته است، حداقل تا پیش از آغاز عصر طلایی میلان در دهه های 80 و 90 که این تیم ظرف مدت 10 سال، شش بار قهرمان سری‌آ می شود. بعد از این عصر طلایی، اگرچه روسونری‌ها داعیه های بیشتری دارند، امّا هرگز کسی آن‌ها را یک طرف بزرگترین دربی کشور نمی داند، دربی ایتالیا برچسبی همیشگی است، پر از ریشه های تاریخی که حصرش را به اینتر و یووه داده است.

ریشه های که از 16 آوریل 1961 کلید می خورد. دو تیم در جریان رقابت شانه به شانه برای قهرمانی در بازی فینال گونه فصل رو در روی هم قرار می گیرند، امّا شورش تماشاگران بازی را نیمه کاره می گذارد. مسئولان بازی‌ها در ابتدا طرف یوونتوسی را گناهکار می دانند و بازی 2-0 به سود اینتر سند زده می شود. امّا دو ماه بعد و زمانی که فصل به مقطع حساس خود می رسد، رأی قبلی به واسطه اعتراض باشگاه یوونتوس باطل و دستور به تکرار بازی می شود. آنجلو موراتی، پدر ماسیمو موراتی که در آن زمان مالک باشگاه اینتر بود، عنوان می کند که نفوذ خانواده آنیلی باعث این تغییر ناگهانی در رأی شده است و او  در واکنش و اعتراض به این موضوع، به سرمربی تیمش می گوید که تیم آکادمی باشگاه را به مصاف یوونتوس بفرستد. 

10 جولای 1961 هم قطعاً در تاریخ دربی‌های دو تیم برای همیشه به یادگار خواهد ماند، یووه با نتیجه 9-1 تیم جوانان اینتر را در هم می کوبد و ضمن  رقم زدن پرگل ترین دربی تاریخ دو باشگاه، از عنوان قهرمانی اش دفاع می کند. نقطه الهام بخش این بازی، زننده تک گل اینتر است، ساندرو ماتزولا، پسر 19 ساله والنتینو ماتزولا ستاره تیم افسانه ای تورینو در دهه 40، تیمی که بعد از 5 قهرمانی پیاپی در سری‌آ، در سانحه هوایی مشکوک سوپرگا برای همیشه از صحنه تاریخ محو  می شود. محو می شود تا رقیب پایین دست گذشته آن روزها، یعنی یووه دوباره تیم اول تورین شود، پرونده سوپرگا برای همیشه خاکستری باقی می ماند.

26 سال بعد در آوریل 1998 جرقه دیگری زده می شود. روزهایی که اینتر و یووه شاه ماهی های فوتبال را در ترکیبشان دارند. یک طرف رونالدوی برزیلی و طرف مقابل زیدان فرانسوی. اینتر بازی رفت را با تک گل یوری یورکائف در خانه برده و حالا در هفته سی و یکم (لیگ ایتالیا در آن زمان با 18 تیم برگزار می شد) دو تیم در فینال لیگ برابر هم قرار می گیرند. گل دقیقه 21 آلکس دل پیرو نتیجه بازی و بعدها جام قهرمانی را برای یووه رقم می زند اما این بازی یک تاریخ نانوشته هم دارد. ضربه آشکار مارک یولیانو به سینه رونالدو در محوطه جریمه یووه از سوی چیکارینی به هیچ انگاشته می شود، پنالتی واضحی که بعدها بارها دست مایه کمدین های خوش ذوق ایتالیایی قرار می گیرد و بغض فروخورده ابدی اینتری ها. 

پیروزی های متوالی یووه در سال های ابتدایی دهه 2000 ادامه دارد. دو پیروزی 3-1 و 3-0 در سال های 2001 و 2003 برای یوونتوس عملا نشان می دهد که رقیب آبی و مشکی را یارای مقابله با آن ها نیست. بلافاصله در همان سال و در نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا اتفاق جالبی می افتد. دو تیم دو طرف نیمه نهایی می شوند. در یک سو یووه باید از پس رئال برآید و در سوی مقابل اینتر، میلان همشهری را در پیش دارد، آن هم درست بلافاصله بعد از اینکه غول مادریدی رونالدو و زیدان دو طرف را بلعیده. تمام ایتالیا چشم انتظار دربی اول کشور در فینال هستند. یووه در شب اول از دور برگشت، که شاید بهترین بازی تمام تاریخ بیانکونری در اروپا به شمار بیاید، با گل های ترزگه، دل پیرو و سوپر گل به یاد ماندنی پاول ندود، تک گل زیدان را بی ثمر می گذارد و به فینال می رسد. در آن سو اما اینتر با دو تساوی 0-0 و 1-1 و تنها و تنها به واسطه قانون گل زده در خانه حریف برابر میلان می شکند تا رویای ابدی بر باد رود. 

و سرانجام آتش جنگ که در جریان رسوایی های معروف فوتبال ایتالیا موسوم به کالچیوپولی شعله ور می شود. یوونتوس دو قهرمانی سال های 2005 و 2006 خود را از دست می دهد و راهی سری ب می شود و اینتر با تصاحب یکی از این دو قهرمانی، درخشان ترین روزهایش را استارت می زند. اینتری ها معتقدند عدالت (و نه همه آن) در قبال رقیب اجرا شده و یوونتوسی ها طرف مقابل را به غارت جام و عنوانشان متهم می کنند. شش سال می گذرد. در تمام این مدت بارها طرفین مدارک تازه ای رو می کنند و بارها دادگاههای ارشد ایتالیا به راه می افتند اما پایان هر یک تنها و تنها سرمنشا کینه های بیشتر می شود و قصه ای که هنوز و همیشه سر دراز دارد. یووه و اینتر حالا میانه ای به تاریکی بارسلونا و رئال، لیورپول و یونایتد، گلاسکو و سلتیک و در آن سوی اقیانوس ها بوکا و ریورپلات دارند. نزاعی که هیچ گاه سر آتش بس نمی گیرد و برای همیشه بزرگترین دربی ایتالیا خواهد ماند. 

آمار و ارقام ها 

اولین دیدار دو تیم بیش از یکصد سال قبل و در 14 نوامبر 1909 برگزار شد. جایی که یوونتوس با دو گل ارنستو بورل در تورین دو به صفر از سد رقیب سال های بعدش گذشت. از آن تاریخ تا امروز دو تیم در تمامی رقابت ها تا کنون 216 بار به مصاف یکدیگر رفته اند که سهم یووه 96 پیروزی، 53 تساوی و 67 شکست بوده. 

کفه ترازوی آمار در سری آ هم به سمت یووه غالب است. از جمع 185 بازی لیگ، 83 پیروزی، 46 تساوی و 56 شکست سهم بیانکونری ها بوده. 

در تمامی رقابت های دو تیم تا امروز 577 گل به ثمر رسیده که 309 گل برای یووه و 268 گل برای اینتر به ثبت رسیده. در رقابت های سری آ هم 264 گل سهم یوونتوس و 231 گل سهم اینتر بوده است. 

بهترین پیروزی تقابل های رو در رو به همان جولای 1961 باز می گردد که یووه با 9 گل از سد رقیب عبور کرد. جدای از سال های دورتر و پیروزی های پر تعداد 6 و 7 گله دو تیم برابر یکدیگر، یووه در 1975 در خانه اینتر با حساب 6-2 به برتری رسیده و اینتر هم دوبار در سال های 1979 و 1984 با 4 گل پیروز شده. این ها نزدیک ترین پیروزی های بزرگ دو تیم تا به امروز بوده اند. 

جوزپه مه آتسا، اسطوره سال های دور اینتر، با 12 گل در طی سه دهه بهترین گلزن دربی ایتالیا به شمار می رود. دابل او در 1929 و هتریکش در 1936 برابر یووه از شیرین ترین لحظات این بازیکن در دربی هاست. البته مه آتسا بعد از سال ها بازی در اینتر یک فصل را هم در یووه سپری کرده. 

عمر سیوری، ستاره آرژانتینی یوونتوس در دهه های 50 و 60، دیگر مرد الهام بخش دربی هاست. سیوری فقید، یک سال قبل از مرگش در فهرست 100 بازیکن برتر زنده تاریخ قرار گرفت. وی در دربی 1961 به تنهایی 6 گل از 9 گل یووه را به دروازه اینتر زد و از این حیث بهترین عملکرد را در یک بازی داراست.